× Home Ministries Choirs Pastors Bible Entertainment Development Health Love Fashion Music

Kanama mu mateka y’iyobokamana ku isi: Ukwezi gutagatifu mu mico myinshi

Category: History  »  5 months ago »  Jean D’Amour Habiyakare (Amourkare)

Kanama mu mateka y'iyobokamana ku isi: Ukwezi gutagatifu mu mico myinshi

Mu gihe Abanyarwanda bizihiza Umuganura muri Kanama, ibindi bice by’isi na byo bifite amateka akomeye y’imihango n’ibikorwa by’iyobokamana biba mu kwezi kwa Munani (August).

Uku ni ukwezi kw’impinduka, guhembuka, isarura, no kwiyegurira Imana mu mico itandukanye.

Ni ukwezi kwaranzwe n’ibikorwa by’iyobokamana mu myemerere y’Abayisirayeli, Abagiriki, Abaroma, Abakiristu, Abayisilamu, ndetse no mu mico gakondo y’Abanyafurika n’Abanyamerika y’Epfo.

1. Mu myemerere ya Bibiliya: Igihe cy’umuganura no kwegera Imana
Muri Bibiliya, umuganura wa mbere (Feast of the First Fruits) wabaga uteganyijwe hagati y’ukwezi kwa karindwi n’ukwa munani ku ngengabihe ya kiyahudi (Julayi – Kanama), ari na bwo habaga ibirori by’isarura: ibinyampeke, imbuto, n’imizabibu.

Muri ibi birori byo gusenga Imana habaga harimo: Isabato y’umwaka (Abalewi 23:24); Umunsi mukuru w’ingando (amahema) (Feast of Tabernacles) – Umunsi wo kwibuka uburyo Imana yabitayeho mu butayu; mu bindi bihugu bidafite aho bihuriye n’Abisirayeli bakagira n’umunsi wo gutura imana zabo ibya mbere babaga basaruye.

Ibi byatangiye kuba imihango y’iyobokamana kuva mu bihe bya Mose, bikomeza mu myaka amagana.

2. Mu myemerere ya Gikirisitu: August, ukwezi kw’abatagatifu no gusubiza amasezerano
Mu idini rya Gikirisitu, cyane cyane Kiliziya Gatolika, ukwezi kwa Kanama ni igihe cyuzuyemo iminsi mikuru y’abatagatifu n’amateka ya gipagani yahinduwe igikoresho cyo kwamamaza ubutumwa.

Iminsi y’ingenzi: Assumption of Mary – Kanama 15: Kwizihiza ko Bikira Mariya yajyanywe mu ijuru. Uyu munsi ni umunsi mukuru wa kabiri ukomeye nyuma ya Noheri, St. Dominic (Kanama 8): Umushumba wafashije mu gutangiza Rozari, St. Augustine (Kanama 28): Umunyabwenge w’Umukiristu wahinduye amateka y’ukwemera, Queenship of Mary (Kanama 22): Guhamya ko Mariya ari Umwamikazi w’ijuru.

Mu madini ya giprotestanti, Kanama ni ukwezi kw’amasengesho y’ibikorwa byinshi byo gushima Imana, guha umugisha isarura, no gufata icyemezo gishya mu rugendo rw’ukwemera.

3. Mu madini ya Islam: Igihe cy’impinduka n’amasengesho yihariye
Mu idini ya Islam, ingengabihe ntigendera ku mezi y’izuba (solar calendar), ariko mu myaka imwe, ibikorwa bikomeye nk’Itariki ya Ashura cyangwa Hijra (ahatangiriye ubuyislamu bwa Madina) bishobora kujya mu kwezi kwa Kanama, bitewe n’uko iminsi igenda ihinduka buri mwaka.

Hijra (kwimuka kwa Muhammad ava i Maka ajya i Madina), rimwe na rimwe yibukwa muri Kanama – isobanurwa nk’igihe cyo guhindura ubuzima no kugana ubuzima bushya bwo kwizera.

4. Mu mico ya Kera: Umuganura n’imihango y’amaturo
Mu mico ya kera ya Abagiriki n’Abaroma, Kanama kwari ukwezi kwa: Demeter (imana y’imyaka, Abagiriki), Ceres (imana y’isarura, Abaroma), Lughnasadh (Igihugu cya Irlande – ibirori by’isarura biba Kanama 1), Lammas Day (Loaf Mass Day) – Abakiristu bo mu Bwongereza bazanaga umugati wakozwe ku mbuto z’umwaka mushya, bakabitura Imana.

Ibi byose byari bigamije gutanga icyubahiro ku Mana, gukomeza igihango hagati y’abantu n’isi, no kwishimira ibihe by’umwero kwera.

5. Mu mico y’Abanyafurika: Kwitura, gushimira, no guhamya igisekuru
Mu mico ya gakondo y’Abanyafurika (nk’u Rwanda, Ghana, Nigeria, Zimbabwe, Uganda…), Kanama ni igihe cyo gukora imihango yo gusabira abapfuye, gutura Imana ibya mbere by’umusaruro, no gushimira Imana ku bwo gutanga imvura no kweza imyaka.
Mu Rwanda: Umuganura ni igikorwa cy’iyobokamana gifite amateka ya kera – igihugu cyose cyasengaga Imana y’u Rwanda, kigashimira abakurambere.
Muri Ghana: Homowo Festival iba mu kwezi kwa Kanama, bizihiza ko Imana yakijije abantu inzara.

6. Mu gihe cya none: Gusubiza amasezerano, gusengera igihugu n’umuryango
Uyu munsi, hirya no hino ku isi, Kanama ni ukwezi: K’amasengesho y’umuryango no gushimira ko umwaka ugeze hagati; Gukora ibiterane byo kuvuga ibyiza by’Imana; Gutanga amaturo n’icyacumi byihariye; Kureba aho umuntu ageze mu bukristo no kongera gushikama.

Kiliziya, amatorero n’imiryango ifite gahunda zitandukanye z’amasengesho n’ivugabutumwa muri Kanama.

Kanama ni igihe Imana yibukwa nk’Isoko y’umusaruro
Mu mico yose – yaba iya Gikirisitu, iya Kiyahudi, iya Kera y’Abapagani, cyangwa iya Gakondo y’Abanyafurika – Kanama (August) ni ukwezi kwo gushima Imana, gusubiza amasezerano, gusangira no kubabarirana, ariko hejuru ya byose, ni igihe cyo kongera kureba aho umuntu ahagaze ku Mana no gutangira indi ntambwe y’ukwemera.

August ni ukwezi kw’amasengesho, urukundo n’ubwitange.
Ni umwanya w’ugushimira Imana ku byo yakoze no kuyisaba kuyobora ibisigaye.

Mu Rwanda haba Umuganura wo gushimira Imana iba yaratanze umwero no kuyisaba kurinda Igihugu mu minsi iba isigaye ngo umwaka urangire, bakiga amateka kandi bagasangira ibyokurya gakondo

Ku isi hose, Kanama ni ukwezi gufite amateka yihariye yo gusenga Imana, gusangira no kugira impinduka

Tanga igitekerezo kuri iyi nkuru

pre-moderation

This forum is pre-moderated: your contribution will only appear after being validated by an admin.

Who are you?
Your post

To create paragraphs, just leave blank lines.