Dore impamvu nyamukuru zituma Kiliziya Ortodokisi (nk’iyo Putin abamo) idakorana na Kiliziya Gatolika ya Roma:

1. Itandukana ry’amateka: “Schisme ya 1054”

Mu mwaka wa 1054, habaye itandukana rikomeye ryiswe “Great Schism” hagati ya: Kiliziya y’Uburengerazuba (yabaye Kiliziya Gatolika ya Roma) na Kiliziya y’Uburasirazuba (yabaye Kiliziya Ortodokisi). Buri ruhande rwahaye urundi igihano cyo gukumirwa (excommunication).

2. Ubwumvikane buke ku buyobozi bwa Papa

Kiliziya Gatolika yemera ko Papa (umushumba wa Roma) ari umuyobozi mukuru wa Kiliziya yose ku isi, nyamara Kiliziya Ortodokisi ntibyemera, ahubwo bavuga ko Papa ari umwe mu bashumba benshi, kandi ko nta muntu umwe ugomba gutegeka Kiliziya yose (ku rwego rw’isi).

3. Impaka z’imyizerere n’imyemerere (Doctrine)

Urugero: Ortodokisi yanga inyongera ya "Filioque" mu Cyemezo cy’ukwemera (creed), aho Gatolika ivuga ko Roho Mutagatifu ava kuri Data na Mwana, mu gihe Ortodokisi ivuga ko ava kuri Data gusa. Si ibyo gusa, Hari n’itandukaniro mu myemerere ku purigatori (purgatory), Satani, cyangwa isuku y’inkomoko ya Mariya (Immaculate Conception).

4. Imigenzo n’imihango itandukanye

Ortodokisi ifite amasengesho menshi ya kera, ikoresha ikirimi cya kera (nko mu Kirusiya, Ikigereki, cyangwa Slavoni), nyamara Kiliziya Gatolika yagize impinduka nyinshi (nk’izaje mu nama y’i Vatikani II) kandi ikoresha indimi z’ubu mu masakaramentu.

5. Ubwigenge bwa buri torero

Kiliziya Ortodokisi igizwe n’amatorero menshi yigenga (nk’iry’u Burusiya, Ikigereki, Ethiopia, n’ayandi), aho buri torero riyoborwa na patriarike waryo. Bivuze ko nta buyobozi bwa rusange nk’ubwa Papa.

Mu gusoza twakwibaza ngo ese izi kiliziya zombi zibanye mu mahoro?

Igisubizo ni Yego. Nubwo hagiye habaho ukutumvikana, hari ibiganiro byo kunga ubumwe hagati ya Roma na Ortodokisi byagiye bikorwa, ndetse mu 1965, Papa na Patriarike wa Constantinople basohoye itangazo ryo gukuraho igihano cyo gukumirana cyariho kuva 1054.

Gatolika ni Kiliziya y’Uburengerazuba (yabaye Kiliziya Gatolika ya Roma) na ho Kiliziya y’Uburasirazuba ikaba Ortodokisi (yabaye Kiliziya Ortodokisi).